ความรู้ทั่วไป

                            เครื่องมือกลในฉบับนี้ขอนำเสนอเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับเครื่องมือกล ซึ่งร้อยละ 90 พบว่า  โรงงาน สถานประกอบกิจการส่วนใหญ่ มีการใช้งานเกี่ยวกับเครื่องมือ อุปกรณ์ ชนิดประเภทต่างๆ เกี่ยวกับงานซ่อมบำรุงหรือก่อสร้าง ติดตั้ง ดัดแปลงหรือใช้ในการปรับแต่งเครื่องจักรในกระบวนการผลิต

    ซึ่งการทำงานกับเครื่องมือ อุปกรณ์ด้วยความปลอดภัย จึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องเรียนรู้ โดยเฉพาะก่อนที่ผู้ปฏิบัติงานจะนำเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆไปใช้งาน ควรที่จะต้องเรียนรู้เกี่ยวกับความปลอดภัยในการใช้งานและ ถือเป็นสิ่งสำคัญอันดับแรกสำหรับผู้ปฏิบัติงาน เพื่อจะได้ใช้งานเครื่องมือ อุปกรณ์ต่าง ๆ เหล่านั้น ได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย และสอดคล้องตามที่กฎหมายกำหนด

    ตามที่กฎกระทรวงแรงงาน เรื่อง มาตรฐานในการบริหารจัดการด้านความปลอดภัยในการทำงาน เกี่ยวกับเครื่องจักร ซึ่งกฎหมายกล่าวถึงนิยามความหมายของ เครื่องจักร เอาไว้อย่างชัดเจนและยังหมายรวมถึงเครื่องมือกล ด้วยจากความหลากหลายในการออกแบบ ผลิต และการนำไปใช้งาน ดังนั้นผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องต้องมีความรู้ ความเข้าใจและสามารถเลือกใช้งานได้อย่างถูกต้องและเหมาะสมกับลักษณะงาน

     การปลูกฝังวิธีการทำงานด้วยความปลอดภัยในการใช้เครื่องมือ จึงไม่ใช่เรื่องที่ทำได้ยากเกินความสามารถสำหรับผู้ปฏิบัติงาน และจะทำให้การทำงานมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้นด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเครื่องมือ อุปกรณ์ มีความหลากหลาย ซึ่งแต่ละชนิด แต่ละประเภทมีความแตกต่างกันทั้งวิธีการเคลื่อนย้าย วิธีการใช้งาน วิธีการจัดเก็บและตรวจสอบ บำรุงรักษาผู้ปฏิบัติงานจึงต้องศึกษาทำความเข้าใจ เรียนรู้ ฝึกให้เกิดความชำนาญในการใช้งานที่ถูกต้องและปลอดภัยพร้อมทั้งตระหนักถึงอันตรายที่อาจเกิดขึ้นกับตนเองหรือผู้ปฏิบัติงานใกล้เคียงด้วย

  1.1 เครื่องมือที่อาศัยกำลังจากผู้ใช้งาน (Hand tool)

     “เครื่องมือ” หมายถึง อุปกรณ์ในการทำงานที่ใช้งานโดยอาศัยกำลังจากแขนและมือโดยปกติจะมีขนาดเล็กน้ำหนักเบาพอดีกับมือหรือกำลังของคนที่ใช้เพื่อให้เหมาะสมและสะดวกในการใช้งาน

หลักการนำไปใช้งานที่ถูกต้องและปลอดภัย
    การใช้ไขควงอย่างถูกต้องและปลอดภัยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
       1. ห้ามใช้ไขควงแทนสกัดหรือเหล็กนำศูนย์ และเหล็กงัด
       2. สำหรับผู้ถนัดขวา ให้ใช้มือขวาจับด้าม มือซ้ายจับที่แกนแล้วออกแรงบิดด้วย
       3. มือขวา ส่วนมือซ้ายประคอง ถ้ากำลังไม่พอให้ใช้ ประแจปากตายช่วย   
       4. ห้ามใช้ค้อนตอกที่ด้ามไขควง ยกเว้นไขควงที่ใช้ค้อนตอกได้
5. หลังจากใช้งานต้องทำความสะอาดเก็บไว้ที่แห้งปราศจากน้ำมันและจารบี

    การใช้ประแจอย่างถูกต้องและปลอดภัยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
1. ปากประแจต้องไม่ชำรุด
2. เมื่อสวมประแจเข้ากับหัว Bolt หรือ Nut ปากประแจต้องสวมแน่นพอดี การจับประแจสำหรับผู้ถนัดมือขวาให้ใช้มือขวาจับปลายประแจ ส่วนมือซ้ายหาที่ ยึดให้มั่นคง ร่างกายต้องอยู่ในสภาพมั่นคงและสมดุล
3. เลือกใช้ประแจที่มีขนาดของปากและความยาวของด้ามเหมาะสม กับการใช้งาน
4. การใช้ประแจปากปรับได้ ต้องปรับปากประแจให้แน่นกับหัว Bolt และNut ก่อนออกแรงขัน
5. หลังจากใช้งานควรทำความสะอาดก่อนจัดเก็บ
6. การจัดเก็บประแจควรจะมีสถานที่เก็บ และปราศจากจารบีหรือน้ำมัน

    การใช้คีมอย่างถูกต้องและปลอดภัยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

1. เลือกใช้คีมให้ตรงกับลักษณะงาน

2. ส่วนปากของคีมต้องคม

3. การจับคีมควรให้ด้ามคีมอยู่ที่ปลายนิ้วทั้ง4และใช้อุ้มมือหรือนิ้วหัวแม่มือกดด้ามคีม

4. ไม่ควรใช้คีมขัน Bolt หรือ Nut

5. ควรหยอดน้ำมันหล่อลื่นที่จุดหมุนของคีม

6. หลังใช้งานควรทำความสะอาดให้เรียบร้อย

        การใช้ค้อนช่างกลอย่างถูกต้องและปลอดภัยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
1. เลือกใช้ค้อนให้เหมาะสมกับงาน
2. ความยาวของด้ามค้อนต้องเหมาะสมกับน้ำหนักของตัวค้อน และด้ามต้องเหมาะสมกับมือผู้ใช้
3. ตัวค้อนและด้ามค้อนต้องยึดกันแน่น ควรทดสอบโดยการโยกตัวค้อนไปมา
4. ขณะใช้งานด้ามค้อนและหน้าค้อน ห้ามเปื้อนน้ำมันหรือจาระบี
5. ควรตรวจสอบด้ามค้อนต้องไม่มีรอยแตกร้าว หน้าค้อนเมื่อสัมผัสกับชิ้นงานต้องตั้งฉาก และมือต้องจับปลายด้ามค้อน